Odżywianie przyjazne planecie to podejście do żywienia, które uwzględnia wpływ naszych nawyków żywieniowych na środowisko naturalne oraz promuje praktyki żywieniowe, które są zrównoważone ekologicznie.
Przyjazne dla planety odżywianie to podejście, które uwzględnia zarówno nasze zdrowie, jak i zdrowie planety, poprzez podejmowanie świadomych wyborów żywieniowych, które minimalizują negatywny wpływ na środowisko. O diecie przyjaznej planecie można przeczytać m.in na stronach:
Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej (NCEŻ)
oraz WWF Polska.
W 2019 roku Komisja EAT-Lancet (przypis: Komisja EAT-Lancet, wspólny projekt między badaczami żywienia z Uniwersytetu Oksfordzkiego i czasopisma medycznego „The Lancet”) zaproponowała koncepcję tzw. diety planetarnej, czyli przyjaznej planecie.
Dieta ta opiera się na przede wszystkim na produktach pochodzenia roślinnego, z ograniczeniem pokarmów odzwierzęcych, cukru i tłuszczów nasyconych. W swoich założeniach dieta planetarna miałaby zapobiegać chorobom zależnym od sposobu odżywiania (np. cukrzycy typu 2). Jej autorzy oszacowali, że taki model żywienia zmniejszałby ryzyko rozwoju nadwagi i otyłości oraz związanej z nimi umieralności. Dieta oparta w większym stopniu na roślinach to korzyści dla środowiska, również dzięki zmniejszeniu marnowania żywności, któremu to tematowi w ubiegłych latach poświęcaliśmy sporo miejsca w naszych publikacjach.
Jakie zalety ma dieta oparta o produkty pochodzenia roślinnego, z ograniczonym spożyciem tych odzwierzęcych?
1. Jest zrównoważona. Obejmuje:
– spożywanie różnorodnych, sezonowych i lokalnie dostępnych produktów spożywczych,
– unikanie nadmiernego spożywania mięsa i produktów mlecznych, które wymagają dużych ilości wody, gruntów uprawnych i energii, a także generują wzrost emisji gazów cieplarnianych,
– ograniczenie spożycia mięsa, zwłaszcza tych gatunków, których hodowla wiąże się z intensywnym wykorzystaniem zasobów, może zmniejszyć nasz ślad węglowy.
2. Opiera się na roślinnych źródłach białka.
Spożywanie większej ilości roślinnych źródeł białka, takich jak rośliny strączkowe (np. fasola, soczewica, ciecierzyca, groch), orzechy, nasiona i soja, zamiast mięsa, może znacząco zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych związanych z produkcją żywności.
3. Sprzyja wybieraniu produktów lokalnych i sezonowych. Spożywanie produktów spożywczych produkowanych lokalnie i w sezonie ogranicza emisję gazów cieplarnianych związanych z transportem i przechowywaniem żywności.
4. Wpływa na ograniczenie zużycia zasobów wody. Niektóre produkty spożywcze, zwłaszcza mięso, wymagają znacznych ilości wody do produkcji – wyprodukowanie 1 kilograma mięsa wołowego zużywa średnio 20 razy więcej wody w porównaniu do wyprodukowania kilograma warzyw i owoców. Wybierając produkty roślinne możemy bezpośrednio wywierać wpływ na globalne zasoby wody, już teraz deficytowe w niektórych rejonach świata.
5. Ograniczenie zużycia zasobów naturalnych. Produkcja mięsa wymaga dużych ilości wody, ziemi i paszy dla zwierząt hodowlanych. Ograniczenie spożycia mięsa prowadzi do zmniejszenia zapotrzebowania na te zasoby, co może przyczynić się do bardziej efektywnego wykorzystania zasobów naturalnych.
6. Ochrona różnorodności biologicznej. Hodowla zwierząt może prowadzić do utraty różnorodności biologicznej poprzez niszczenie siedlisk naturalnych, nadmierne użytkowanie gruntów i nadmierne wykorzystanie zasobów wody. Ograniczenie spożycia mięsa zmniejsza popyt na produkty mięsne, co może przyczynić się do ochrony różnorodności biologicznej poprzez zmniejszenie presji na środowisko naturalne.
7. Mniejsza emisja gazów cieplarnianych. Hodowla zwierząt, zwłaszcza bydła, jest jednym z głównych źródeł emisji gazów cieplarnianych, takich jak metan i dwutlenek węgla. Ograniczenie spożycia mięsa zmniejsza popyt na produkty mięsne, co może pomóc w zmniejszeniu negatywnego wpływu hodowli zwierząt na zmiany klimatyczne.
Nie bez znaczenia pozostaje zwiększanie świadomości społecznej na temat wpływu wyborów żywieniowych na środowisko oraz promowanie praktyk żywieniowych, które są zrównoważone i przyjazne dla planety. Motywacja dla przejścia na dietę roślinną może być różna i zależeć od osobistych przekonań, wartości oraz indywidualnych celów zdrowotnych i społecznych.
Warto spróbować :).
